Heel begrijpelijk dat u dagelijks taalkwesties tegenkomt waarvan u denkt: ‘schud maar in m’n pet’. Een tekst met fouten komt niet alleen onprofessioneel over, het zorgt ook voor ruis. Hierdoor loopt u de kans dat de boodschap anders overkomt dan u deze bedoelt. Hoe zorgt u ervoor dat uw teksten foutloos zijn en helder overkomen als u toch per se de teksten zelf wil schrijven? In deze blog geef ik regelmatig taaltips en -adviezen. Doe er uw voordeel mee. Heeft u taaladvies nodig? Bel of mail me gerust.
Woord van het jaar
Woord van het Jaar 2018
Uit alle woorden die het Nederlandse publiek het afgelopen jaar instuurde, zijn 18 woorden genomineerd. Het zijn weer prachtige woorden met ieder een eigen verhaal.
balanstrutje
blokkeerfries
bomcycloon
creditboy
…
Ik ski of ik skie?
Is het ik ski of ik skie?
Juist is ik ski.
Ga uit van de stam (hele werkwoord -en). Dat is: ski.
Vervoeg daarna zoals je dat gewend bent. Als het 'niet leest' plaats je een extra 'e'. 'Hij skit' ziet er niet uit, dus…
Uitweiden over pijlers en peilers
Uitweiden: uitweiden over een onderwerp
Uitwijden: een broek kun je uitwijden (wijder maken)
Verwijden: zijn pupillen waren verwijd
Verweiden: verplaatsen van vee naar een andere wei
Een weids uitzicht, de wijde wereld, een wijd uitzicht.
Iets…
Ik irriteer / erger me aan
Is het juist om te zeggen ‘De oom irriteert zich aan de kinderen’?
De betekenissen van irriteren en ergeren liggen dicht bij elkaar, maar je gebruikt ze anders.
Het verschil tussen de twee werkwoorden is dat we ‘ergeren’ ook wederkerend…
Is het akkoord of accoord?
Veel schrijvers struikelen over woorden als akkoord en accorderen. Beide vinden hun oorsprong in het Franse accord, maar hebben een verschillende spelling.
Is het ad-hocoplossing, ad hoc-oplossing of adhocoplossing
Wat is juist: ad-hocoplossing, ad hoc-oplossing of adhocoplossing?
Ad-hocoplossing en ad-hoc-oplossing zijn allebei juist; ad hoc-oplossing is onjuist.
ad-hocanalyse, ad-hoc-analyse
ad-hocbeslissing, ad-hoc-beslissing
ad-hocbestuur, ad-hoc-bestuur
ad-hoccomité,…
5 schrijftips
Smeets Tekstcreaties geeft schrijftrainingen zodat ook ú voortaan een krachtige tekst op papier krijgt.
Leer krachtig schrijven
Waarom schrijven we passief?
Lijdende (passieve) zinnen maken een tekst vaag en saai. Waarom kiezen we dan toch (onbewust) voor deze vorm?
Waarschijnlijk omdat we dan minder verantwoordelijkheid hoeven te nemen voor wat we schrijven. De inhoud…
incompany of in company?
Schrijf je een combinatie als in company los of aan elkaar?
En hoe zit het met in( )company( )training?
Woorden als incompany, inhouse, inline en instore worden aaneengeschreven. Van oorsprong gaat het hier natuurlijk om het voorzetsel in…
Tekortschieten, tekortkomen, tekortdoen
Tekort schrijven we aaneen als het een onderdeel is van de werkwoorden tekortkomen, tekortdoen en tekortschieten:
De verspringer kwam een halve centimeter tekort voor een nieuw wereldrecord.
Zij is vroeger niets tekortgekomen.
We…
Groot Dictee der Nederlandse Taal 2015
Lang leve het heen-en-weer
Ik was een pensionaatsmeisje met een goeiige nonkel die redemptorist was en ’s zondags te allen tijde een soutane droeg. In de Congolese brousse praatte hij Kikongo en dronk palmwijn zo zacht als leguanenhuid.
…
Rijmtips
Een Sinterklaasgedicht moet rijmen, maar een goed verhaal direct in rijmvorm zetten is voor velen een lastige taak.
Daarom een paar bruikbare tips om met een goede rijm op pakjesavond te verschijnen.
Begin op tijd
Onder druk rijmen is lastig.…
Monniken of monnikken?
Klinkt de klinker kort, dan krijgt deze een extra medeklinker op z’n bord.
Een handig ezelsbruggetje voor woorden als vis-vissen, bot-botten, kam-kammen en andere zelfstandige naamwoorden met een korte klinker in de laatste lettergreep.…
Met of zonder streepje?
Engelse samenstellingen die eindigen op een voorzetselbijwoord dat met een klinker begint, krijgen in het Nederlands een streepje volgens het Groene Boekje.
Voorbeelden
- back-up
- spin-off
- drive-in
- push-up
- hands-on
- kick-off
-…
Het gebruik van MITS en TENZIJ
De woorden 'mits' en 'tenzij' worden vaak met elkaar verward.
Lastig, want ze betekenen precies het tegenovergestelde.
Matthijs van Nieuwkerk bespreekt tijdens De Wereld Draait Door de Miljoenennota met minister van Financiën, Jeroen Dijsselbloem.
Jeroen…
Wordt jouw grootste angst realiteit?
Járenlang probeer je potentiële klanten naar je toe trekken. Dankzij een goede SEO-website komen partijen na een beetje googelen steeds vaker bij jouw bedrijf uit. Mooi toch, dat je met een aantal tips en trucs ervoor kunt zorgen dat mensen…
EI of IJ?
Weinig mensen zeggen: met Pasen eten we een ij. Natuurlijk niet. Dit woord schrijven we met een EI. Toch zijn er woorden waarbij de EI/IJ-twijfel toeslaat.
Met onderstaande tip hoef je niet meer te twijfelen of je een werkwoord met EI…
Puberteit/pubertijd
Puberteit en pubertijd zijn allebei correcte Nederlandse woorden. Het zijn niet zomaar varianten; ze hebben een iets verschillende betekenis, en ze worden ook verschillend uitgesproken.
Puberteit
De puberteit is een aanduiding voor de periode…
Vlak bij / vlakbij
Is het nu ‘vlak bij’ of ‘vlakbij’?
Dat ligt eraan. We schrijven het los als ‘bij’ bij de volgende woordgroep (met een zelfstandig naamwoord), een eigennaam of een persoonlijk voornaamwoord hoort:
- Hij zit vlak bij mijn ouders
‘bij’…
Gelukkig Nieuwjaar
Wat is de juiste schrijfwijze van g/Gelukkig n/Nieuw( )jaar?
De voorkeur gaat uit naar gelukkig nieuwjaar. Maar wie op een kerst- of nieuwjaarskaart hoofdletters sprekender vindt, kan ook kiezen voor Gelukkig Nieuwjaar.
Als aanduiding van…
Stijl of steil haar?
Steil of stijl haar
Op kapperssites zie je negen van de tien keer 'stijl haar' staan. Dit is fout. Zelfs NIVEA twijfelt over de juiste schrijfwijze en dus gebruikt dit merk 'steil haar' en 'stijl haar' in dezelfde betekenis door elkaar.
Het…
Een belangrijk of een belangrijke seminar
Juist is: Het is een belangrijk seminar
Waarom?
Het is HET seminar
Bijvoeglijk naamwoorden van HET-woorden krijgen in de EEN-vorm geen extra E.
HET belangrijke seminar= EEN belangrijk seminar
HET kleine huis= EEN klein huis.
Bijvoeglijk naamwoorden…
SEO-teksten en het belang van vindbaarheid op Google
Zo'n beetje alle bedrijven hebben inmiddels een website. Het is alleen doodzonde dat ze vaak niet (goed) gevonden worden. Aangezien het moeilijk zaken doen is met onzichtbare bedrijven, is het van belang dat u uw webteksten SEO laat…
zijde of zijden blouse?
Is het een zijde of zijden blouse?
Zijden is afgeleid van het zelfstandignaamwoord zijde, dat een ‘stofnaam’ wordt genoemd. Een stofnaam is een woord dat aanduidt van welk materiaal een voorwerp is gemaakt. Als een stofnaam bijvoeglijk wordt…
Ga jij vandaag de beest uithangen?
“Ik ga vandaag eens flink de beest uithangen.”
We zeggen dit zonder blikken of blozen, maar klopt dit taaltechnisch wel?
Het is toch HET beest, niet DE Beest?
We gebruiken regelmatig de uitdrukking ‘DE beest uithangen’ als we ons schandalig…
Ga jij OP of MET vakantie?
Wat is juist: Ga je MET vakantie of OP vakantie?
Allebei de voorzetsels zijn mogelijk, soms met verschil in betekenis.
Sommige taalpuristen zeggen dat OP vakantie een contaminatie is van OP reis en MET vakantie, maar dat is niet waar.
Beneden…
Opsommen, hoe doe je dat?
Opsommingen:
leestekens en hoofdletters
Wat voor leestekens staan er in een opsomming als elk onderdeel op een nieuwe regel begint?
De zin die de opsomming inleidt, eindigt met een dubbele punt.
Bestaat de opsomming uit hele zinnen, dan begint…
Ik ben toch zeker malle pietje niet?
Ik ben toch zeker malle pietje niet?
Eigennamen schrijven we met een hoofdletter. Soortnamen met een kleine letter.
De namen 'malle pietje' en een 'houten klaas' gebruiken we niet als eigennaam, maar als soortnaam. Om mensen te karakteriseren.
In…
Aan elkaar of los?
Ten slotte / tenslotte, ten minste / tenminste, ten einde / teneinde
De schrijfwijze hangt af van de betekenis. Los geschreven houden deze woorden hun letterlijke betekenis, maar aan elkaar geschreven krijgen ze een daarvan afwijkende, figuurlijke,…
kievit / kievitten
Wat is juist?
Er broeden kieviten / kievitten in het weiland achter de boerderij.
Het meervoud van blik is blikken, maar het meervoud van kievit is kieviten (met één t).
Het is een bijzondere spellingsregel: het woord kievit heeft geen…
OK
De uitdrukking OK
De wereldwijd gebruikte uitdrukking OK, om aan te duiden dat alles in orde is, vierde 28 maart 2014 haar 175ste verjaardag. De lettercombinatie verscheen op 23 maart 1839 voor het eerst, in een krant in Boston. De Boston Morning…
Erin of er in?
Schrijven we erin als één woord of als twee? Kortom: is het erin of er in? Deze combinatie komt zowel los als aanelkaar voor. Wanneer schrijven we erin en wanneer er in?
We schrijven erin aan elkaar als de combinatie een voornaamwoordelijk…
Wanneer gebruik je ‘omdat’ en wanneer ‘doordat’?
Omdat en doordat
Twijfel je tussen het gebruik van ‘omdat' en 'doordat'?
Gebruik dan 'omdat'.
Van oorsprong geeft ‘omdat’ een reden aan (omdat het regent, gaan we niet naar buiten).
en ‘doordat’ een oorzaak (doordat de leerlingen…
Zij/hen
Zij / hen die afstuderen, nodig ik uit
Is zij of hen juist?
Juist is 'Ook hen die binnenkort afstuderen, nodig ik uit.
Hen gebruik je bij een lijdend voorwerp. (Wie of wat wordt er uitgenodigd? Hen).
Zij kan uitsluitend…
Groot Dictee
Had je veel fouten in het Groot Dictee der Nederlandse Taal 2013? Gelukkig kun je van je fouten leren. Ook al gebruik je sommige woorden zeer waarschijnlijk nooit meer, lees het Groot Dictee toch nog eens rustig na. Voor de liefhebber: uitleg…
Wel of geen streepje?
Koppelteken
Waarom is oud-burgemeester en ex-burgemeester (met koppelteken) en locoburgemeester (zonder koppelteken)?
Een afleiding met een voorvoegsel van Griekse of Latijnse (loco, pro) oorsprong behandelen we als een samenstelling.…
ervandoor gaan
Schrijven we 'ervandoor gaan' aan elkaar
of los?
TAALTIP:
Voorzetsels in combinatie met 'er', 'hier', 'daar' en 'waar' schrijf je aan elkaar!
Weet u het nog? Voorzetsels zijn woorden als: op, in, onder, uit, boven, tegen, onder, van, (de kast).
Dus:
Hij…
Bloggen is weer gewoon bloggen
Schrijven is iets van ons allemaal. Of je nu tekstschrijver bent of niet. We bloggen wat af met z'n allen. Over tal van onderwerpen. Meestal gebruiken bloggers Wordpress. Miljoenen sites zijn er inmiddels op gebouwd. Dit gratis bloggersplatform…
googelen of googlen
Hoe vervoeging we Google?
Bij werkwoorden die in het Engels op -le eindigen, wordt de uitgang vaak vernederlandst tot -elen: scrabble wordt scrabbelen, tackle wordt tackelen, settle wordt settelen en Google wordt volgens…
Als of wanneer
Ik hoor het graag als/wanneer u een taalvraag heeft
Beide zinnen zijn juist. Als en wanneer kun je meestal door elkaar gebruiken. Beide voegwoorden kunnen gebruikt worden om een tijdsmoment of een voorwaarde uit te drukken. 'Als'…
Bezit -s
Is het Maurices taalcursus, Maurice’ taalcursus of Maurice’s taalcursus?
Hoofdregel
Bezit -s aan de naam vast
Als de slotklank van de naam er geen last van heeft, schrijf je de s er gewoon aan vast.
Bijvoorbeeld Hemans huis, Peters hardloopschoenen,…
Is het dinertje of dineetje
Wat is de juiste spelling van 'een klein diner': dinertje of dineetje?
Dinertje is juist. Tot 2005 was dineetje de officiële spelling, daarna werd het dinertje.
De regel luidt: Franse leenwoorden die eindigen op -ir, -ier en -er…
ge-sms’t / gesmst / ge-smst
We gebruiken in het Nederlands werkwoorden die bestaan uit een afkorting waarvan we de afzonderlijke letters ook als afkorting uitspreken. Denk onder meer aan sms-en, dtp-en en cc-en.
Dergelijke werkwoorden krijgen een speciale behandeling:
De…
wii-en / wiiën / wiien
Wat is juist: Wii-en, wiiën of wiien?
Het werkwoord wiiën (spelen met de spelcomputer) krijgt een trema.
De juiste vervoeging van wiiën is:
ik wii – ik wiide
jij/hij/zij wiit – jij/hij/zij wiide
wij/jullie/zij wiiën…
Aan elkaar of los?
Samenstellingen die uit een bijvoeglijk naamwoord en twee zelfstandige naamwoorden bestaan, behoren aaneengeschreven te worden om de betekenisrelatie uit te drukken.
Voorbeeld: De woorden langeafstandsloper en groenezeepfabrikant bestaan…
Wat is correct: al lang / allang
Dat hangt af van de betekenis.
Al lang = 'reeds lang, al een lange tijd'
Allang = 'al', 'heus, echt wel'
Toelichting
Enkele voorbeelden:
(1) Ik ben al lang de bewoner van dit huis
(2) Ik ben allang blij dat jij mee gaat naar het concert
Soms…
Is Koninginnedag met een hoofdletter?
Koninginnedag schrijven we met een hoofdletter K.
Namen van feestdagen en (vaak religieuze) feesten krijgen namelijk een hoofdletter: Pasen, Kerstmis, Suikerfeest, Offerfeest, Chanoeka, Moederdag, Nieuwjaar,…
Jip- en Janneke taal of jip-en-janneketaal?
Als de combinatie van woorden in z'n geheel een begrip is, worden alle woorden met koppeltekens verbonden.
jip- en-janneketaal
gooi-en-smijtwerk
hang-en-sluitwerk
hans-en-grietjehuis
huis-aan-huisblad
jeu-de-boulesbaan
…
Een aantal ‘is’ of ‘zijn’?
Wat is correct 'Een aantal is'
of 'Een aantal zijn?
Het mag allebei.
Meestal wordt bij een aantal de meervoudsvorm gebruikt.
Dat komt logischer over omdat het onderwerp ook in de meervoudsvorm staat.
Bovendien sluit het vaak beter aan bij wat…
Hij wil/Hij wilt
Wat is juist: 'Hij wil in juni mee naar het concert van Guus Meeuwis' of 'Hij wilt mee naar het concert'?
'Hij wil in juni naar het concert van Guus Meeuwis' is goed. Hij wilt is fout. Ook zij wilt is…
ledlamp
Wat is juist: ledlamp, led-lamp of LED-lamp?
Ledlamp is juist, net als ledverlichting, ledkaarsjes, enz. Led is een afkorting van light emitting diode, maar fungeert als 'gewoon woord'. De uitspraak…
Aan mijn lijf geen polonaise
Wil iemand die uitroept 'Aan mijn lijf geen polonaise' niet meedoen aan de polonaise?
Nee, polonaise is in de uitdrukking aan mijn lijf geen polonaise eigenlijk de benaming van een kledingstuk.
Polonaise is een Frans woord met verschillende…
Wanneer gebruik je ‘dan’ en wanneer ‘als’?
Gebruik dan
na een vergrotende trap: groter dan, meer dan, beter dan.
En na ander, andere of anders:
Anders dan mijn zus hou ik erg van honden.
Documenten worden soms op een andere plek…
Verkleinwoorden
Is het A4'tje of A4-tje?
De juiste schrijfwijzen is een A4'tje. Een achtervoegsel, zoals -tje, -je, -ig, -er, wordt met een apostrof gekoppeld aan het cijfer of de afkorting waarmee het één geheel vormt. Andere voorbeelden…
Voorkom stijlfouten
Als taalpurist vallen contaminaties, pleonasmen en tautologieën me altijd direct op. Stijlfouten zijn fouten tegen de goede stijl. Vaak gaat het om verhaspelde uitdrukkingen, een verkeerde woordkeuze of zinnen die ontsporen. In sommige gevallen…
Google 2012 Overzicht: Waar hebben we naar gezocht?
Welke zoekterm was hot in 2012 in Nederland?
Friso of Boer zoekt vrouw? Of toch Wordfeud?
En wereldwijd?
Google publiceert een waardevol overzicht van al onze zoekopdrachten die we in 2012 gedaan hebben op haar Tijdsgeest. Op deze pagina heeft Google in…
Groot Dictee der Nederlandse Taal
Het 23ste Groot Dictee der Nederlandse Taal is dit jaar weer een bijzonder verhaal. Schrijver en programmamaker Adriaan van Dis (65) heeft goed z'n best gedaan. Waar het dictee precies over gaat, wordt pas na een paar keer lezen duidelijk.…
Hoofdletters in namen: Sylvie van der Vaart? / Sylvie Van der Vaart?
Waar komen de hoofdletters in de naam sylvie van der vaart?
In Nederlandse namen krijgen tussenvoegsels als van, de en der geen hoofdletter als er een voornaam voorletter(s), naam van de partner of adelijke titel voor…
Wat betekent kapoentje?
Wat betekent een kapoentje?
A) gecastreerde haan
B) schurk
C) lieveheersbeestje
D) kwajongen
Weet jij welk antwoord juist is?
Alle antwoorden zijn goed
Sinterklaas wordt in het lied 'Sinterklaas kapoentje' niet per definitie uitgemaakt voor…
gebeurt of gebeurd
Wat is juist: 'Kijk naar de afbeelding en vertel wat er gebeurd' of 'Kijk naar de afbeelding en vertel wat er gebeurt'?
Juist is: 'Kijk naar de afbeelding en vertel wat er gebeurt.' Gebeurt is hier een persoonsvorm; wat is het onderwerp. Daarom…
Engelse werkwoorden in het Nederlands
Wat zijn de regels voor de vervoeging van Engelse werkwoorden in het Nederlands, zoals attachen en faxen?
Werkwoorden die geleend zijn uit het Engels, worden vervoegd volgens de Nederlandse regels. Soms gaat dat zonder al te veel problemen,…
Verwijswoorden: haar, zijn, hem, het, zij, hij
Welke verwijswoorden zijn correct in de zin 'Het team verwacht dat hij/zij/het spoedig zijn/haar inspanningen kan vergroten'?
Correct is: 'Het team verwacht dat het spoedig zijn inspanningen kan vergroten.'
Naar het-woorden (onzijdige woorden),…
Contactgegevens
Sylvie Smeets
Smeets Tekstcreaties
Jacoba van Heinsbergstr. 32
4854 EJ BAVEL
06-48932438
smeets@tekstcreaties.nl