Taaladvies │ Smeets Tekstcreaties

Zelf aan de slag met teksten

Heel begrijpelijk dat u dagelijks taalkwesties tegenkomt waarvan u denkt: ‘schud maar in m’n pet’. Een tekst met fouten komt niet alleen onprofessioneel over, het zorgt ook voor ruis. Hierdoor loopt u de kans dat de boodschap anders overkomt dan u deze bedoelt. Hoe zorgt u ervoor dat uw teksten foutloos zijn en helder overkomen als u toch per se de teksten zelf wil schrijven? In deze blog geef ik regelmatig taaltips en -adviezen. Doe er uw voordeel mee. Heeft u taaladvies nodig? Bel of mail me gerust.

gebaat of gebaad

Schrijven algemeen

Gebaad / gebaat

Wat is juist: 'Daar is niemand bij gebaad' of 'Daar is niemand bij gebaat'? 'Daar is niemand bij gebaat' is goed. In de uitdrukking ergens (niet) bij gebaat zijn gaat het om het voltooid deelwoord gebaat van het werkwoord baten. BatenBaten betekent…

taal

Schrijven algemeen

We schrijven namen niet altijd met een hoofdletter

Waarom is het Koning Winter, Jan Modaal en kop van Jut? En waarom is het ongelovige thomas en vrolijke frans? Persoonsnamen zijn eigennamen: we schrijven ze in de regel met een hoofdletter. Ze verwijzen naar een unieke persoon: Eigennaam…

woord van het jaar, schrijven, plogging

Woord van het jaar

Woord van het Jaar 2018 Uit alle woorden die het Nederlandse publiek het afgelopen jaar instuurde, zijn 18 woorden genomineerd. Het zijn weer prachtige woorden met ieder een eigen verhaal. balanstrutje blokkeerfries bomcycloon …

Ik ski of ik skie?

Is het ik ski of ik skie? Juist is ik ski. Ga uit van de stam (hele werkwoord -en). Dat is: ski. Vervoeg daarna zoals je dat gewend bent. Als het 'niet leest' plaats je een extra 'e'. 'Hij skit' ziet er niet uit, dus dat wordt…

Uitweiden over pijlers en peilers

Uitweiden: uitweiden over een onderwerp Uitwijden: een broek kun je uitwijden (wijder maken) Verwijden: zijn pupillen waren verwijd Verweiden: verplaatsen van vee naar een andere wei Een weids uitzicht, de wijde wereld, een wijd…

Ik irriteer / erger me aan

Is het juist om te zeggen ‘De oom irriteert zich aan de kinderen’? De betekenissen van irriteren en ergeren liggen dicht bij elkaar, maar je gebruikt ze anders. Het verschil tussen de twee werkwoorden is dat we ‘ergeren’ ook wederkerend…

Is het akkoord of accoord?

Veel schrijvers struikelen over woorden als akkoord en accorderen. Beide vinden hun oorsprong in het Franse accord, maar hebben een verschillende spelling.

Is het ad-hocoplossing, ad hoc-oplossing of adhocoplossing

Wat is juist: ad-hocoplossing, ad hoc-oplossing of adhocoplossing? Ad-hocoplossing en ad-hoc-oplossing zijn allebei juist; ad hoc-oplossing is onjuist. ad-hocanalyse, ad-hoc-analyse ad-hocbeslissing, ad-hoc-beslissing ad-hocbestuur, ad-hoc-bestuur ad-hoccomité,…

aantrekkelijk schrijven, grammaticatips, stijltips

5 schrijftips

Smeets Tekstcreaties geeft schrijftrainingen zodat ook ú voortaan een krachtige tekst op papier krijgt.

Leer krachtig schrijven

aantrekkelijk schrijven, stijltips

Leer krachtig schrijven

Waarom schrijven we passief? Lijdende (passieve) zinnen maken een tekst vaag en saai. Waarom kiezen we dan toch (onbewust) voor deze vorm? Waarschijnlijk omdat we dan minder verantwoordelijkheid hoeven te nemen voor wat we schrijven.…

aantrekkelijk schrijven, grammaticatips

incompany of in company?

Schrijf je een combinatie als in company los of aan elkaar? En hoe zit het met in( )company( )training? Woorden als incompany, inhouse, inline en instore worden aaneengeschreven. Van oorsprong gaat het hier natuurlijk om het voorzetsel…

Tekortschieten, tekortkomen, tekortdoen

Tekort schrijven we aaneen als het een onderdeel is van de werkwoorden tekortkomen, tekortdoen en tekortschieten: De verspringer kwam een halve centimeter tekort voor een nieuw wereldrecord. Zij is vroeger niets tekortgekomen. We…

grammaticatips, stijltips

Zorg dat je erbij / er bij bent

Twijfel jij ook steeds of het 'erbij' of 'er bij' is? Je kunt de constructie voorkomen door de zin te herschrijven. Bijvoorbeeld. 'Ik zorg dat ik er weer bij ben' in plaats van 'Ik ben erbij. Ergens bij Na vandaag is die omweg niet meer…

Groot Dictee

aantrekkelijk schrijven

Groot Dictee der Nederlandse Taal 2015

Lang leve het heen-en-weer Ik was een pensionaatsmeisje met een goeiige nonkel die redemptorist was en ’s zondags te allen tijde een soutane droeg. In de Congolese brousse praatte hij Kikongo en dronk palmwijn zo zacht als leguanenhuid. …

aantrekkelijk schrijven

Rijmtips

Een Sinterklaasgedicht moet rijmen, maar een goed verhaal direct in rijmvorm zetten is voor velen een lastige taak. Daarom een paar bruikbare tips om met een goede rijm op pakjesavond te verschijnen. Begin op tijd Onder druk rijmen is…

Monniken of monnikken?

Klinkt de klinker kort, dan krijgt deze een extra medeklinker op z’n bord. Een handig ezelsbruggetje voor woorden als vis-vissen, bot-botten, kam-kammen en andere zelfstandige naamwoorden met een korte klinker in de laatste lettergreep.…

met of zonder streepje

Met of zonder streepje?

Engelse samenstellingen die eindigen op een voorzetselbijwoord dat met een klinker begint, krijgen in het Nederlands een streepje volgens het Groene Boekje. Voorbeelden - back-up - spin-off - drive-in - push-up - hands-on - kick-off - lay-out Dat…

mits vs tenzij

Het gebruik van MITS en TENZIJ

De woorden 'mits' en 'tenzij' worden vaak met elkaar verward. Lastig, want ze betekenen precies het tegenovergestelde. Matthijs van Nieuwkerk bespreekt tijdens De Wereld Draait Door de Miljoenennota met minister van Financiën, Jeroen Dijsselbloem. Jeroen…

Google ranking

aantrekkelijk schrijven

Wordt jouw grootste angst realiteit?

Járenlang probeer je potentiële klanten naar je toe trekken. Dankzij een goede SEO-website komen partijen na een beetje googelen steeds vaker bij jouw bedrijf uit. Mooi toch, dat je met een aantal tips en trucs ervoor kunt zorgen dat mensen…

spellingtips, stijltips

EI of IJ?

Weinig mensen zeggen: met Pasen eten we een ij. Natuurlijk niet. Dit woord schrijven we met een EI. Toch zijn er woorden waarbij de EI/IJ-twijfel toeslaat. Met onderstaande tip hoef je niet meer te twijfelen of je een werkwoord met EI of IJ…

pubertijd puberteit

Puberteit/pubertijd

Puberteit en pubertijd zijn allebei correcte Nederlandse woorden. Het zijn niet zomaar varianten; ze hebben een iets verschillende betekenis, en ze worden ook verschillend uitgesproken. Puberteit De puberteit is een aanduiding voor de periode…

Vlak bij of vlakbij

Vlak bij / vlakbij

Is het nu ‘vlak bij’ of ‘vlakbij’? Dat ligt eraan. We schrijven het los als ‘bij’ bij de volgende woordgroep (met een zelfstandig naamwoord), een eigennaam of een persoonlijk voornaamwoord hoort: - Hij zit vlak bij mijn ouders ‘bij’…

gelukkig nieuwjaar

Gelukkig Nieuwjaar

Wat is de juiste schrijfwijze van g/Gelukkig n/Nieuw( )jaar? De voorkeur gaat uit naar gelukkig nieuwjaar. Maar wie op een kerst- of nieuwjaarskaart hoofdletters sprekender vindt, kan ook kiezen voor Gelukkig Nieuwjaar. Als aanduiding van…

Stijl versus steil

grammaticatips, spellingtips, woordbetekenis

Stijl of steil haar?

Steil of stijl haar Op kapperssites zie je negen van de tien keer 'stijl haar' staan. Dit is fout. Zelfs NIVEA twijfelt over de juiste schrijfwijze en dus gebruikt dit merk 'steil haar' en 'stijl haar' in dezelfde betekenis door elkaar. Het…

Bijvoeglijke naamwoorden

Een belangrijk of een belangrijke seminar

Juist is: Het is een belangrijk seminar Waarom? Het is HET seminar Bijvoeglijk naamwoorden van HET-woorden krijgen in de EEN-vorm geen extra E. HET belangrijke seminar= EEN belangrijk seminar HET kleine huis= EEN klein huis. Bijvoeglijk naamwoorden…

Google vindbaarheid

aantrekkelijk schrijven

SEO-teksten en het belang van vindbaarheid op Google

Zo'n beetje alle bedrijven hebben inmiddels een website. Het is alleen doodzonde dat ze vaak niet (goed) gevonden worden. Aangezien het moeilijk zaken doen is met onzichtbare bedrijven, is het van belang dat u uw webteksten SEO laat schrijven.…

stofnaam

zijde of zijden blouse?

Is het een zijde of zijden blouse? Zijden is afgeleid van het zelfstandignaamwoord zijde, dat een ‘stofnaam’ wordt genoemd. Een stofnaam is een woord dat aanduidt van welk materiaal een voorwerp is gemaakt. Als een stofnaam bijvoeglijk wordt…

taaltip: de beest uithangen

Ga jij vandaag de beest uithangen?

“Ik ga vandaag eens flink de beest uithangen.” We zeggen dit zonder blikken of blozen, maar klopt dit taaltechnisch wel? Het is toch HET beest, niet DE Beest? We gebruiken regelmatig de uitdrukking ‘DE beest uithangen’ als we ons schandalig…

taaltip over vakantie

Ga jij OP of MET vakantie?

Wat is juist: Ga je MET vakantie of OP vakantie? Allebei de voorzetsels zijn mogelijk, soms met verschil in betekenis. Sommige taalpuristen zeggen dat OP vakantie een contaminatie is van OP reis en MET vakantie, maar dat is niet waar. Beneden…

opsomming

Opsommen, hoe doe je dat?

Opsommingen: leestekens en hoofdletters Wat voor leestekens staan er in een opsomming als elk onderdeel op een nieuwe regel begint? De zin die de opsomming inleidt, eindigt met een dubbele punt. Bestaat de opsomming uit hele zinnen, dan…

eigennaam sooortnaam

Ik ben toch zeker malle pietje niet?

Ik ben toch zeker malle pietje niet? Eigennamen schrijven we met een hoofdletter. Soortnamen met een kleine letter. De namen 'malle pietje' en een 'houten klaas' gebruiken we niet als eigennaam, maar als soortnaam. Om mensen te karakteriseren. In…

tenminste

Aan elkaar of los?

Ten slotte / tenslotte, ten minste / tenminste, ten einde / teneinde De schrijfwijze hangt af van de betekenis. Los geschreven houden deze woorden hun letterlijke betekenis, maar aan elkaar geschreven krijgen ze een daarvan afwijkende, figuurlijke,…

kieviten

kievit / kievitten

Wat is juist? Er broeden kieviten / kievitten in het weiland achter de boerderij. Het meervoud van blik is blikken, maar het meervoud van kievit is kieviten (met één t). Het is een bijzondere spellingsregel: het woord kievit heeft geen klemtoon…

OK

De uitdrukking OK De wereldwijd gebruikte uitdrukking OK, om aan te duiden dat alles in orde is, vierde 28 maart 2014 haar 175ste verjaardag. De lettercombinatie verscheen op 23 maart 1839 voor het eerst, in een krant in Boston. De Boston Morning…

erin of er in

Erin of er in?

Schrijven we erin als één woord of als twee? Kortom: is het erin of er in? Deze combinatie komt zowel los als aanelkaar voor. Wanneer schrijven we erin en wanneer er in? We schrijven erin aan elkaar als de combinatie een voornaamwoordelijk…

omdat doordat

Wanneer gebruik je ‘omdat’ en wanneer ‘doordat’?

Omdat en doordat Twijfel je tussen het gebruik van ‘omdat' en 'doordat'? Gebruik dan 'omdat'. Van oorsprong geeft ‘omdat’ een reden aan (omdat het regent, gaan we niet naar buiten). en ‘doordat’ een oorzaak (doordat de leerlingen…

hun zij

Zij/hen

Zij / hen die afstuderen, nodig ik uit Is zij of hen juist? Juist is 'Ook hen die binnenkort afstuderen, nodig ik uit. Hen gebruik je bij een lijdend voorwerp. (Wie of wat wordt er uitgenodigd? Hen). Zij kan uitsluitend als onderwerp voorkomen.…

Groot Dictee

grammaticatips, spellingtips, stijltips

Groot Dictee

Had je veel fouten in het Groot Dictee der Nederlandse Taal 2013? Gelukkig kun je van je fouten leren. Ook al gebruik je sommige woorden zeer waarschijnlijk nooit meer, lees het Groot Dictee toch nog eens rustig na. Voor de liefhebber: uitleg…

Burgemeester van der Velden

Wel of geen streepje?

Koppelteken Waarom is oud-burgemeester en ex-burgemeester (met koppelteken) en locoburgemeester (zonder koppelteken)? Een afleiding met een voorvoegsel van Griekse of Latijnse (loco, pro) oorsprong behandelen we als een samenstelling. Dus…

ervandoor gaan

Schrijven we 'ervandoor gaan' aan elkaar of los? TAALTIP: Voorzetsels in combinatie met 'er', 'hier', 'daar' en 'waar' schrijf je aan elkaar! Weet u het nog? Voorzetsels zijn woorden als: op, in, onder, uit, boven, tegen, onder, van, (de kast). Dus: Hij…

blog

aantrekkelijk schrijven, stijltips

Bloggen is weer gewoon bloggen

Schrijven is iets van ons allemaal. Of je nu tekstschrijver bent of niet. We bloggen wat af met z'n allen. Over tal van onderwerpen. Meestal gebruiken bloggers Wordpress. Miljoenen sites zijn er inmiddels op gebouwd. Dit gratis bloggersplatform…

google

googelen of googlen

Hoe vervoeging we Google? Bij werkwoorden die in het Engels op -le eindigen, wordt de uitgang vaak vernederlandst tot -elen: scrabble wordt scrabbelen, tackle wordt tackelen, settle wordt settelen en Google wordt volgens de officiële spelling…

als en wanneer

Als of wanneer

Ik hoor het graag als/wanneer u een taalvraag heeft Beide zinnen zijn juist. Als en wanneer kun je meestal door elkaar gebruiken. Beide voegwoorden kunnen gebruikt worden om een tijdsmoment of een voorwaarde uit te drukken. 'Als' drukt meer…

bezit s

Bezit -s

Is het Maurices taalcursus, Maurice’ taalcursus of Maurice’s taalcursus? Hoofdregel Bezit -s aan de naam vast Als de slotklank van de naam er geen last van heeft, schrijf je de s er gewoon aan vast. Bijvoorbeeld Hemans huis, Peters hardloopschoenen,…

dinertje

Is het dinertje of dineetje

Wat is de juiste spelling van 'een klein diner': dinertje of dineetje? Dinertje is juist. Tot 2005 was dineetje de officiële spelling, daarna werd het dinertje. De regel luidt: Franse leenwoorden die eindigen op -ir, -ier en -er krijgen…

sms-en

ge-sms't / gesmst / ge-smst

We gebruiken in het Nederlands werkwoorden die bestaan uit een afkorting waarvan we de afzonderlijke letters ook als afkorting uitspreken. Denk onder meer aan sms-en, dtp-en en cc-en. Dergelijke werkwoorden krijgen een speciale behandeling: De…

wii-en / wiiën / wiien

Wat is juist: Wii-en, wiiën of wiien? Het werkwoord wiiën (spelen met de spelcomputer) krijgt een trema. De juiste vervoeging van wiiën is: ik wii – ik wiide jij/hij/zij wiit – jij/hij/zij wiide wij/jullie/zij wiiën – wij/jullie/zij…

lange woorden

Aan elkaar of los?

Samenstellingen die uit een bijvoeglijk naamwoord en twee zelfstandige naamwoorden bestaan, behoren aaneengeschreven te worden om de betekenisrelatie uit te drukken. Voorbeeld: De woorden langeafstandsloper en groenezeepfabrikant bestaan uit…

al lang / allang

Wat is correct: al lang / allang

Dat hangt af van de betekenis. Al lang = 'reeds lang, al een lange tijd' Allang = 'al', 'heus, echt wel' Toelichting Enkele voorbeelden: (1) Ik ben al lang de bewoner van dit huis (2) Ik ben allang blij dat jij mee gaat naar het concert Soms…

Koningin met hoofdletter?

Is Koninginnedag met een hoofdletter?

Koninginnedag schrijven we met een hoofdletter K. Namen van feestdagen en (vaak religieuze) feesten krijgen namelijk een hoofdletter: Pasen, Kerstmis, Suikerfeest, Offerfeest, Chanoeka, Moederdag, Nieuwjaar, Hemelvaart, enz. Volgens…

jip-en-janneketaal

Jip- en Janneke taal of jip-en-janneketaal?

Als de combinatie van woorden in z'n geheel een begrip is, worden alle woorden met koppeltekens verbonden. jip- en-janneketaal gooi-en-smijtwerk hang-en-sluitwerk hans-en-grietjehuis huis-aan-huisblad jeu-de-boulesbaan jip-en-jan…

een aantal is/zijn

Een aantal 'is' of 'zijn'?

Wat is correct 'Een aantal is' of 'Een aantal zijn? Het mag allebei. Meestal wordt bij een aantal de meervoudsvorm gebruikt. Dat komt logischer over omdat het onderwerp ook in de meervoudsvorm staat. Bovendien sluit het vaak beter aan bij wat…

hij wil/hij wilt. Smeets Tekstcreaties geeft advies

Hij wil/Hij wilt

Wat is juist: 'Hij wil in juni mee naar het concert van Guus Meeuwis' of 'Hij wilt mee naar het concert'? 'Hij wil in juni naar het concert van Guus Meeuwis' is goed. Hij wilt is fout. Ook zij wilt is niet goed; het moet zijn: 'Zij wil…

ledlamp

ledlamp

Wat is juist: ledlamp, led-lamp of LED-lamp? Ledlamp is juist, net als ledverlichting, ledkaarsjes, enz. Led is een afkorting van light emitting diode, maar fungeert als 'gewoon woord'. De uitspraak is immers [let-lamp] en niet [el-ee-dee-lamp].…

polonaise

Aan mijn lijf geen polonaise

Wil iemand die uitroept 'Aan mijn lijf geen polonaise' niet meedoen aan de polonaise? Nee, polonaise is in de uitdrukking aan mijn lijf geen polonaise eigenlijk de benaming van een kledingstuk. Polonaise is een Frans woord met verschillende…

Wanneer gebruik je 'dan' en wanneer 'als'?

Gebruik dan na een vergrotende trap: groter dan, meer dan, beter dan. En na ander, andere of anders: Anders dan mijn zus hou ik erg van honden. Documenten worden soms op een andere plek opgeslagen dan u gewend bent. Het…

verkleinwoorden

Verkleinwoorden

Is het A4'tje of A4-tje? De juiste schrijfwijzen is een A4'tje. Een achtervoegsel, zoals -tje, -je, -ig, -er, wordt met een apostrof gekoppeld aan het cijfer of de afkorting waarmee het één geheel vormt. Andere voorbeelden zijn 65+'er, 55+'er, CDA'er, vmbo'er, cd'tje, dvd'tje en wc'tje.…

Stijlfouten

Voorkom stijlfouten

Als taalpurist vallen contaminaties, pleonasmen en tautologieën me altijd direct op. Stijlfouten zijn fouten tegen de goede stijl. Vaak gaat het om verhaspelde uitdrukkingen, een verkeerde woordkeuze of zinnen die ontsporen. In sommige gevallen…

Google's 2012 Overzicht

Schrijven algemeen

Google 2012 Overzicht: Waar hebben we naar gezocht?

Welke zoekterm was hot in 2012 in Nederland? Friso of Boer zoekt vrouw? Of toch Wordfeud? En wereldwijd? Google publiceert een waardevol overzicht van al onze zoekopdrachten die we in 2012 gedaan hebben op haar Tijdsgeest. Op deze pagina heeft Google in…

Groot Dictee der Nederlandse Taal

Schrijven algemeen

Groot Dictee der Nederlandse Taal

Het 23ste Groot Dictee der Nederlandse Taal is dit jaar weer een bijzonder verhaal. Schrijver en programmamaker Adriaan van Dis (65) heeft goed z'n best gedaan. Waar het dictee precies over gaat, wordt pas na een paar keer lezen duidelijk.…

Hoofdletters in namen: Sylvie van der Vaart? / Sylvie Van der Vaart?

Waar komen de hoofdletters in de naam sylvie van der vaart? In Nederlandse namen krijgen tussenvoegsels als van, de en der geen hoofdletter als er een voornaam voorletter(s), naam van de partner of adelijke titel voor staat. Juist zijn…

Wat betekent kapoentje?

Wat betekent een kapoentje? A) gecastreerde haan B) schurk C) lieveheersbeestje D) kwajongen Weet jij welk antwoord juist is? Alle antwoorden zijn goed Sinterklaas wordt in het lied 'Sinterklaas kapoentje' niet per definitie uitgemaakt voor…

kijk wat hier gebeurt

gebeurt of gebeurd

Wat is juist: 'Kijk naar de afbeelding en vertel wat er gebeurd' of 'Kijk naar de afbeelding en vertel wat er gebeurt'? Juist is: 'Kijk naar de afbeelding en vertel wat er gebeurt.' Gebeurt is hier een persoonsvorm; wat is het onderwerp. Daarom…

Engelse werkwoorden in het Nederlands

Wat zijn de regels voor de vervoeging van Engelse werkwoorden in het Nederlands, zoals attachen en faxen? Werkwoorden die geleend zijn uit het Engels, worden vervoegd volgens de Nederlandse regels. Soms gaat dat zonder al te veel problemen,…

Verwijswoorden: haar, zijn, hem, het, zij, hij

Welke verwijswoorden zijn correct in de zin 'Het team verwacht dat hij/zij/het spoedig zijn/haar inspanningen kan vergroten'? Correct is: 'Het team verwacht dat het spoedig zijn inspanningen kan vergroten.' Naar het-woorden (onzijdige woorden),…